Những lá thư không gửi: thư thứ hai

[Notes: an English translation of this post can be found here.]

Ba của con,

Bằng cách này hay cách khác, con biết rồi ba sẽ đọc được lá thư này. Con phải bắt đầu từ đâu? Tự hào về người cha đáng kính một đời hi sinh để lo cho con cái? Hay kể lể những tháng ngày buồn bã nhất con đã trải qua suốt thời thơ ấu? Xã hội này và bạn bè con sẽ ngoảnh mặt quay lưng, hay bắt đầu nhìn con bằng ánh mắt khác? Thôi thì dù sao cũng một lần, con viết cho ba ít dòng. Để mỗi khi đêm về, những vết thương lòng không còn giày vò con được nữa.

Con vẫn biết sự khác biệt giữa hai thế hệ đã tạo một khoảng cách mà cha con mình chẳng bao giờ hiểu nhau được. Ba giữ vai trò trụ cột gia đình, rất gia trưởng, luôn muốn người khác phục tùng theo ý ba. Còn con, như cánh chim lạc đàn. Ai cũng chỉ một lần được sống, nên con muốn tự đứng vững trên đôi chân mình. Một ngày nào đó, có thể con vấp ngã, nhưng con sẽ gắng đứng lên. Có nhiều lúc con tự hỏi về sự tồn tại của mình. Và cũng bao lần con mất niềm tin vào giá trị gia đình.

Lúc nhỏ, con rất tự hào về ba — một người chính trực và luôn sống mẫu mực; ba biết làm rất nhiều việc, dù trong hoàn cảnh khó khăn nào ba cũng vượt qua; ba hiếm khi mất uy tín với ai và cũng không khi nào chè chén bê bếch. Nhưng ba có biết, mọi người đều xa lánh ba, không ai dám gần ba lâu? Cả những chú bác thân nhất cũng ngại tiếp xúc với ba. Ba hà khắc với tất cả mọi người. Ai làm sai điều gì, ba giữ trong lòng và khó tha thứ. Các anh chị con đều sợ mỗi khi nhắc về ba. Sao mình không thể sống chan hòa với nhau?

Nhớ hồi bé xíu, cả nhà ngoại đều ghét ba, họ cũng ghét luôn cả con. Nhưng con vẫn thương ba, đơn giản vì ba là ba của con. Thậm chí người ta còn cắt ngang câu chuyện khi con vô tình chạy tới. Họ sợ con về học lại, rồi ba hạch sách mẹ. Con biết được nên chỉ im lặng, những gì nghe được sẽ như gió cuốn mây trôi. Lứa tuổi hồn nhiên mà con luôn mặc cảm về hoàn cảnh gia đình mình.

Con không mơ nhà cao cửa rộng, con chỉ ước những bữa cơm gia đình đủ mặt ba thành viên. Dù chỉ một tô canh rau đạm bạc với nồi tép kho, con cũng vui lòng. Nhưng con không dám ngồi chung bàn với ba, cha con mình không hợp khẩu nhau. Chỉ có mẹ cả đời sống nhẫn nhịn bên ba, mà lúc mẹ bệnh ba cũng không quan tâm. Có thời gian dài, con luôn bị ám ảnh, ngày nào nhà mình không có tiếng cãi vả chắc ăn cơm không ngon. Có bao giờ ba thấu hiểu cảm nhận của con?

Lên lớp ba lớp bốn, ba dạy con học. Ba mua cho con tấm bảng lớn, mỗi ngày ba dạy con đổi đơn vị. Tuổi còn mê chơi, con cứ làm sai hoài. Mỗi lần như vậy, ba đánh con thẳng tay. Sợ quá, con làm theo quán tính chứ thật ra trong đầu không biết gì. Ba đánh con nhiều đến nỗi con trở nên chai lì với cây roi. So với những đứa khác, con học rất giỏi, cũng không làm ba hài lòng. Ba thường nói: “thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi.” Giá như con là đứa mê chơi lêu lổng, không lo học hành, suốt ngày phá làng phá xóm… thì ba có nhận con không?

Mỗi lần đi học, con phải đến trước mặt ba để thưa gởi: “Thưa ba, con đi học!” Có khi con phải lặp đi lặp lại mấy lần để ba nghe thấy. Rồi ba mới cho con vài đồng tiền lẻ để ăn quà. Dần dà, con thấy việc giữ lễ phép như sự ép buộc, không xuất phát từ tấm lòng nữa nên con cũng không màng.

Nhớ hồi lớp năm, con được nhà trường cho đi du lịch thành phố. Đó là lần đầu tiên con đi chơi xa một mình, ba cho con được mười hai ngàn. Con reo mừng, tưởng là nhiều lắm. Nhưng ba biết không, số tiền đó ít ỏi đến nỗi con không mua được một món quà, nên con giữ nguyên mang về. Nhìn mấy bạn đầy đủ, thấy gì cũng mua, con mủi lòng mà nào dám trách.

Một lần, cô tổng phụ trách chọn con tham dự họp mặt người con hiếu thảo. Nghe bạn bè cùng trang lứa ca ngợi về người cha, con thấy hổ thẹn trong lòng. Con biết phải khoe ba của mình thế nào đây? Con kể về mẹ…

Con còn nhớ những hôm thật khuya, ba thức kêu con dậy đi lượm xoài. Cây xoài ngoài vườn rất to và say trái. Mấy trái chín thường rụng ban đêm, mà con vốn sợ ma đâu dám đi một mình. Thấy con ham, ba cũng ráng dẫn con đi. Có hôm lượm được ba bốn trái, con vui mừng hơn bắt được vàng. Rồi hai cha con về nhà ngủ tiếp, một lát sau ba đi làm, rồi sáng con đi học.

Trong giờ sinh học, bạn con mang theo cây sầu riêng làm mẫu vật. Sau tiết học, con xin về nhà trồng. Hơn chục năm rồi mà cây chưa có trái. Ba nói, mỗi lần ra thăm vườn, nhìn thấy cây sầu riêng ba nhớ những ngày con quấn quýt đeo chân ba. Vậy mà hồi đó, ba cố trồng cây thanh long làm chết cây điệp con trồng trước nhà. Con buồn mấy ngày liền.

Ba còn nhớ những lần cha con mình đi tắm sông? Ba cho con một cái bấp-xi, thả con ra giữa dòng, rồi bơi nhanh vô bờ. Giữa mênh mông sóng nước, con sợ lắm, chỉ nhìn về phía ba, cố bơi vào. Giờ nghĩ lại còn thấy ớn lạnh, nhưng hồi đó con rất thích. Con biết ba luôn dõi theo con. Cuộc đời như một dòng xoáy, nó có thể nhấn chìm mình bất cứ lúc nào. Nhưng có ba bên cạnh, con không còn sợ gì nữa.

Có hôm trời mưa tầm tã, sấm chớp ầm ầm, con sợ quá chạy đến võng nằm trên mình ba. Ba kể con nghe những ngày ba đi lính. Mẹ ngồi may cũng tiếp chuyện. Mẹ kể, thuở thiếu thời ba rất đào hoa, làm con cũng thấy hãnh diện. Rồi ba kể con nghe về đồng đội mình, về anh lính Mỹ. Từ bao giờ con đã nuôi ước mơ về vùng đất tự do. Có phải con sinh ra để thực hiện hoài bão của ba?

“Cha mẹ nuôi con biển hồ lai láng
Con nuôi cha mẹ tính tháng tính ngày”

Con lớn dần theo tiếng mẹ ầu ơ. Năm học hết cấp II, con xin sang tỉnh học. Những ngày đầu sống tự lập, gặp muôn vàn khó khăn. Mỗi lần về nhà xin tiền là mỗi lần con khóc cạn nước mắt. Ba tính toán với con từng ngày. Con thấy mình vô dụng quá, từng tuổi đó mà vẫn phải sống phụ thuộc vào gia đình. Con muốn buông lơi tất cả. Nhưng rồi con cố bước tới, dẫu phía trước có biết bao điều con không lường được…

Giờ này, mọi chuyện đã qua. Có cay đắng mới biết quý trọng lúc ngọt bùi. Và câu chuyện về cha con mình vẫn chưa kết thúc, phải không ba?

Con của ba.

Advertisement